İstanbul'daki Hürrem Sultan Hamamı, Osmanlı'nın baş mimarı Mimar Sinan tarafından tasarlanmış ve inşa edilmiştir. 16. yüzyılda (MS 1556-1557) Kanuni Sultan Süleyman'ın eşi Hürrem Sultan'ın (Roxelana) isteği üzerine inşa edilmiştir. Sultanahmet Camii ile Ayasofya arasında eski Zeuxippus (MS 100-200) hamamlarının bulunduğu yerde inşa edilmiştir. Bölge, bir zamanlar Zeus Tapınağı'nın bulunduğu yer olarak da özellikle önemlidir.

Hamam, uzun yıllar kapalı kalmış ve 1910 yılında tekrar faaliyete geçmiştir. Daha sonra, yakınındaki Sultanahmet Cezaevi’nin dolu olduğu dönemlerde, hükümlülerin barınması için kullanılmıştır. İlerleyen yıllarda ise kağıt ve yağı muhafaza etmek amacıyla depo olarak kullanılmıştır. 

İstanbul'un en güzel eserlerinden biri olan Hürrem Sultan Hamamı ilk kez 1957-1958 yılları arasında restore edilmiş ve 2007 yılına kadar halı çarşısı olarak  hizmet vermiştir.

Hamam klasik dönem Osmanlı hamam tarzında inşa edilmiş olsa da, kadın ve erkek bölümlerinin birbirinin ayna görüntüsü olarak aynı eksen üzerine inşa edilmesi Türk hamamı mimarisinde bir yenilikti.

Hamam’ın tarihi Romalılara kadar uzanır. İtalya’daki Vezüv Yanardağı’nın patlamasından sonra küller altında kalan Pompeii şehrinde yapılan kazılar, Romalıların kullandıkları hamamları ortaya çıkarmıştır. Bu hamamların sadece temizlik için değil, aynı zamanda zevk ve eğlence amaçlı yapıldığı da anlaşılmaktadır. Romalılarda toplumsal sınıf farkı olduğu için, hamamlarda köleler ile asillerin giriş kapıları ve yıkandıkları yerler ayrılmıştı.

Roma hamamlarında ayrıca buhar banyosu bölümü ile soğuk ve sıcak su havuzları da bulunmaktaydı. Osmanlılar, İstanbul’u maddi anlamda fethetmişler fakat Bizans da Roma’dan devraldığı zengin mirası ile farklı pek çok alanda olduğu gibi,  hamamlarıyla Osmanlıları fethetmiştir. İmparatorluğun en görkemli döneminde, şehrin her mahallesinde sıcak ve soğuk banyoları, çeşmeleri, kubbeli mermer odalarıyla, haftanın belirli günlerinde de sadece kadınlara açık olan bir hamam mutlaka bulunurdu. Hamamların Osmanlı kültüründe bu denli önemli bir yer tutmasının en temel nedeni din öğesiydi. Kur’an’a göre temizlik dindarlığın önemli değil ‘asli’bir parçasıydı.

Bu mermer tapınaklar banyo, masaj ve sohbetten oluşan bir toplumsal yaşamın ortaya çıkmasını sağlıyordu. Arkadaşlık ve kısmet bulma arzusu da hamama gidilmesinde sağlık ve din kadar önemli bir yer tutardıZira,  özellikle kapalı kapılar ardında yaşamını sürdürmek zorunda olan Osmanlı kadınının sosyalleşebildiği tek yer burasıydı.  Zira sosyal hayata katılımı çok kısıtlı olan Osmanlı kadınının gerçek anlamda sosyalleşebildiği tek yer hamamlardı. Varlıklı kadınlar dahi evlerinde özel hamamları olmasına rağmen, haftada en az bir kez mahalle hamamlarına giderlerdi. Hamama havlu, fırça, kına, sürme , bir kalıp Girit sabunu ve sedef kakmalı nalınlarıyla beraber ve hizmetkarlar eşliğinde gidilirdiBu törensel hazırlığın sebebi, hamamda birkaç saatin değil, neredeyse bir günün geçirilmesinden kaynaklanıyordu.

Bin yıldır temizliğin, şifanın aynı zamanda eğlencenin ve sosyal paylaşımın önemli bir temsilcisi olan hamam geleneği, Hürrem Sultan Hamamı’nda günümüze uygun bir bakış açısıyla yeniden yorumlandı. Sultanlara hizmet vermiş olan bu tarihi hamam, suyun arındırıcı gücünü geçmişten bugüne uzanan eşsiz bir atmosferde ziyaretçilerine sunuyor.