Geleneksel Türk hamamlarında su toplamak ve yıkanmak amacıyla kullanılan kurna, genellikle mermer veya taş gibi dayanıklı malzemelerden üretilen çanak veya tekne biçimindeki bir hamam unsurudur. Tarihi oldukça eskiye dayanan bu yapı elemanı, hamam kültürünün ayrılmaz bir parçası olarak Anadolu ve Ortadoğu hamamlarında sıklıkla görülür. Su biriktirmek, sıcak ve soğuk suyu karıştırarak ideal sıcaklığı elde etmek ve tas yardımıyla vücuda dökmek için kullanılır. Geleneksel mimarinin vazgeçilmez ögelerinden biri olan kurna, işlevsel olduğu kadar estetik açıdan da önemli bir yere sahiptir. Günümüzde hâlâ popülerliğini koruyan hamam kültüründe "kurna ne demek?" sorusunun cevabı, yalnızca pratik bir araç olmaktan öte, kültürel mirasın değerli bir sembolü olarak da verilebilir.
Özellikle kurna hamam ortamlarında kullanıldığı için malzeme ve ölçü açısından çeşitlilik gösterir. Tasarım açısından bakıldığında, geleneksel motiflerle süslenmiş kurnaların yanı sıra daha sade ve modern çizgiler taşıyan çeşitler de bulunur. Kullanıldığı yere ve amaca göre, hamam kurna ölçüleri ve şekilleri farklılık gösterebilir. Genel olarak hamam kurna yüksekliği, kullanıcıların rahatça ulaşabileceği ve kullanımı kolaylaştıracak ergonomik ölçülerde tasarlanır. Ayrıca kurnalar ile birlikte kullanılan hamam kurna tası gibi aksesuarlar da kurnanın kullanımını tamamlar ve hamam deneyimine bütünlük katar.
Başlıca kurna çeşitleri şunlardır:
Hamamlarda kullanılan kurna muslukları kullanım kolaylığını artırarak hamamın genel atmosferini zenginleştirir. Bununla birlikte kurna çeşmesi ve göbek tası gibi aksesuarlar kullanıcılar için rahatlık sağlar. Böylelikle kurna, fonksiyonel bir araç olmasının yanında hamam kültürünün estetik ve manevi değerlerini taşıyan önemli bir unsur haline gelir.
Kurna, tarihten günümüze özellikle hamam kültürünün sembollerinden biri olsa da farklı kullanım alanları da bulunmaktadır. Geleneksel Türk hamamlarında sıklıkla karşımıza çıkan kurnalar, buralarda sıcak ve soğuk suyu karıştırmak, biriktirmek ve tas yardımıyla suyu vücuda dökmek amacıyla kullanılır. Ancak hamamlarla sınırlı kalmayıp, günümüzde spa merkezleri, sauna odaları, otantik butik oteller ve turistik tesislerde de yer almaktadır. Özellikle otellerin Türk hamamı bölümlerinde, orijinal geleneksel hamam atmosferini yaşatmak ve ziyaretçilere farklı bir deneyim sunmak için tercih edilir. Son yıllarda evlerde dekoratif amaçlı da kullanılmaya başlanmış, banyo dekorasyonunda özgün ve geleneksel bir atmosfer yaratmak isteyenler için şık ve işlevsel bir seçenek haline gelmiştir.
Kurnaların kullanıldığı temel alanlar şu şekildedir:
Kurna yapımında kullanılan malzemeler genellikle dayanıklılığı yüksek, suya dayanıklı ve hijyenik taşlardır. Bu taşların başında, uzun yıllardır tercih edilen kurna mermer çeşitleri gelir. Mermer, suya karşı dayanıklılığı, estetik görünümü ve kolay temizlenebilir yapısıyla öne çıkar. Mermerin yanı sıra traverten, oniks ve bazalt gibi doğal taşlar da kurna yapımında sıkça tercih edilir. Traverten, gözenekli yapısı ve otantik görünümüyle geleneksel hamam atmosferini güçlendirirken, oniks taşı şıklığı ve zarafeti simgeler. Daha modern çizgilere sahip hamamlar için ise granit gibi dayanıklı ve şık bir seçenek tercih edilebilir. Bu taşların her biri farklı görsel ve dokusal özelliklere sahip olup, tasarım ve dekorasyon stiline göre seçilir.
Hamamda kurna, geleneksel Türk hamamlarının vazgeçilmez bir parçası olarak sıcak ve soğuk suyun karıştırıldığı, biriktirildiği ve tas yardımıyla kullanıcıların üzerine döküldüğü özel bir teknedir. Türk hamamlarının atmosferini tamamlayan hamam kurnası, genellikle mermerden yapılmış olup, belirli kurna ölçüleri ve ergonomik tasarıma sahiptir. Bu ölçüler, kullanıcıların rahatlığı düşünülerek belirlenir. Hamam kurna yüksekliği, genellikle yerden ortalama 45-60 cm arasında olur. Hamam kültürünün temel araçlarından biri olan kurna, kullanıcıların suyla buluştuğu, bedenlerini temizlediği ve ferahladığı noktadır. Kurna ile birlikte kullanılan hamam kurna tası, suyun daha pratik şekilde kullanıcının vücuduna dökülmesini sağlar ve bu ritüeli tamamlayan önemli bir detaydır.
